Smart Contract Là Gì?
Smart Contracts – Hợp đồng thông minh là các hợp đồng kỹ thuật số tự động thực thi khi đáp ứng đủ các điều kiện xác định và được lưu trữ trên Blockchain. Quá trình thực hiện thỏa thuận hoàn toàn tự động, minh bạch, có thể truy xuất, đảo chiều và không cần thông qua bên thứ ba.
Các điều khoản của Smart contracts – Hợp đồng thông minh cũng tương tự như Hợp đồng pháp lí nhưng được ghi dưới dạng ngôn ngữ lập trình.
Ngày nay, các smart contract vẫn phổ biến trong ngành công nghiệp tiền điện tử, chủ yếu để trao đổi tiền điện tử. Nhưng nó không chỉ giới hạn ở tiền điện tử và trên thực tế, nhiều công ty bảo hiểm và bất động sản đang áp dụng giao thức tiêu chuẩn này để có khả năng mở rộng tốt hơn với mức giá rẻ hơn. Tóm lại, smart contract là một thành phần thiết yếu cho nhiều nền tảng. Đó chính là lý do tại sao điều quan trọng là phải hiểu rõ smart contract là gì và cách chúng hoạt động.
Smart Contract Hoạt Động Như Thế Nào?
Nói một cách đơn giản, Smart Contract hoạt động như một chương trình tất định. Các Smart Contract sẽ thực thi một tác vụ cụ thể trong trường hợp thỏa mãn các điều kiện nhất định. Do đó, một hệ thống Smart Contract thường tuân theo các câu lệnh “nếu… thì…”.
Trên Ethereum, các Smart Contract chịu trách nhiệm thực thi và quản lý các hoạt động diễn ra trên blockchain khi những người dùng (address) tương tác với nhau. Bất kỳ địa chỉ nào không phải là smart contract đều được gọi là Tài khoản độc lập (Externally Owned Account – EOA). Do đó, smart contract sẽ do máy tính kiểm soát và EOA do người dùng kiểm soát.
Smart Contract Ethereum bao gồm một mã hợp đồng và hai khóa công khai:
- Khóa công khai thứ nhất là khóa do người tạo hợp đồng cung cấp.
- Khóa còn lại đại diện cho chính hợp đồng, khóa này có vai trò như một mã định danh kỹ thuật số duy nhất cho mỗi Smart Contract.
Smart Contract được triển khai thông qua giao dịch blockchain và chúng chỉ được kích hoạt khi một Tài khoản độc lập (EOA) hoặc các Smart Contract khác gọi chúng. Tuy nhiên, kích hoạt đầu tiên luôn từ phía EOA (người dùng).
Quá trình hoạt động của smart contract có thể được mô phỏng từng bước như sau:
- Bước 1 – Lập trình sẵn hợp đồng: Các câu điều kiện của thỏa thuận trong hợp đồng như: “If / When…” được đưa vào Blockchain thành mã Code – ngôn ngữ lập trình
- Bước 2 – Chuỗi hoạt động: Nếu điều kiện thỏa mãn, Smart Contract sẽ được thực hiện
- Bước 3 – Thực hiện & chuyển giao giá trị: Một khi thực hiện chuyển giao, các điều khoản của hợp đồng sẽ tự động mã hóa và chuyển giao cho các bên liên quan
- Bước 4 – Hoàn tất: Giao dịch hoàn tất sẽ được cập nhật trên blockchain và không thể thay đổi. Chỉ các bên đã được cấp quyền mới có thể xem kết quả
Hợp Đồng Thông Minh Vs. Hợp Đồng Truyền Thống
Một số đặc trưng riêng của hợp đồng truyền thống bao gồm:
- Được tạo ra bởi các chuyên gia pháp lý
- Biên soạn một lượng lớn tài liệu
- Cần phải có bên thứ ba để thực thi
- Mất khá nhiều thời gian để thỏa thuận và đi đến ký kết
- Hợp đồng có thể tồn tại nhiều vấn đề, không minh bạch
- Mất nhiều chi phí và phải dựa vào hệ thống tư pháp để giải quyết khi có sự cố
Điểm giống nhau giữa hợp đồng truyền thống và hợp đồng thông minh nằm ở chỗ các điều khoản và hình phạt đều được nêu rõ ràng.
Tuy nhiên, hợp đồng thông minh lại có những điểm khác biệt như:
- Được tạo bởi ngôn ngữ lập trình như C++, Go, Python, Java trên hệ thống máy tính
- Toàn bộ mã được thực hiện bởi hệ thống sổ cái phân tán Blockchain
- Không cần đến bên thứ ba trung gian
- Đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong việc thực thi
Ưu, Nhược Điểm Của Smart Contract
Ưu điểm
- Ứng dụng của hợp đồng thông minh có thể được sử dụng vào nhiều lĩnh vực khác nhau: Logistic, ngân hàng, bất động sản, bầu cử,…
- Tự do: Không nhận sự quản lý của bất kỳ một cơ quan nào
- Giảm thiểu rủi ro đến từ bên thứ ba
- An toàn và minh bạch
- Tiết kiệm và nhanh chóng
Nhược điểm
- Rủi ro từ Internet: Có thể bị tấn công hoặc khai thác bởi các hacker nếu để lộ những thông tin quan trọng
- Không nhận được quyền pháp lý: Quyền lợi có thể không được bảo vệ vì chưa có chính sách
- Yêu cầu cao về trình độ triển khai của các lập trình viên và hệ thống. Từ đó, chi phí để trả cho họ và cơ sở hạ tầng là không hề nhỏ
Ví Dụ Về Smart Contract Trong Thực Tế
Công ty bảo hiểm AXA là một ví dụ về một doanh nghiệp đã thử nghiệm áp dụng hợp đồng thông minh.
Nền tảng phát nhạc trực tuyến Inmusik cho phép sử dụng các hợp đồng thông minh để đảm bảo phân bổ doanh thu kiếm được một cách hợp lý. Quyền sở hữu một bài hát cũng được xác thực thông qua Inmusik blockchain.
Factom là một công ty phát triển blockchain nhằm mục đích cách mạng hóa cách lưu trữ thông tin bệnh nhân trong ngành chăm sóc sức khỏe. Bằng cách lưu trữ dữ liệu y tế trong blockchain, thông tin chỉ có thể được truy cập bởi các bệnh viện và quản trị viên chăm sóc sức khỏe, giúp tăng cường đáng kể tính bảo mật của thông tin bệnh nhân.
ATLANT là một công ty blockchain nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc mã hóa tài sản, nghĩa là phát hành mã thông báo kỹ thuật số đại diện cho tài sản vật chất như tác phẩm nghệ thuật hoặc tài sản. Sau khi được mã hóa, những tài sản này có thể được giao dịch theo cách tương tự như cổ phiếu và cổ phiếu, cho phép hoàn tất giao dịch online.
Disclaimer: Đây không phải là lời khuyên đầu tư. Bài viết chỉ mang mục đích cung cấp thông tin và chia sẻ.
